Wpływ aminokwasów na nasz organizm

Kiedy mówimy o mięśniach na myśl wszystkim przychodzą białka. Oprócz wody są one przecież podstawowym materiałem budulcowym włókien tkanki mięśniowej. Dlatego też zrozumiała jest więc chęć sięgnięcia po nie, aby rozbudować swoje mięśnie. Pamiętajmy jednak, że proteiny nie służą wyłącznie do wzmacniania substancji podstawowej mięśni- są również silnymi stymulatorami syntezy białek mięśniowych, wykazując działania anaboliczne. Chociaż słowo „anabolik” kojarzy się ewidentnie z niedozwolonym wspomaganiem sportowym, to tak naprawdę wynika to z przesadnie uproszczonego sposobu myślenia.

Niektóre składniki spożywane z pokarmem czy przyjmowane w postaci suplementów wydają się wykazywać działanie anaboliczne, czyli mówić wprost sprzyjają procesom syntezy zachodzącym w ustroju. Do takich związków zaliczyć można chociażby kreatynę, a wg niektórych źródeł również aminokwasy rozgałęzione czyli tzw. BCAA  czyli leucynę, izoleucynę i walinę.

Aminokwasy egzogenne

Nasz organizmie nie potrafi ich wytworzyć sam dlatego też musi przyswajać je z pożywienia. Ten typ aminokwasów wg badań odgrywa kluczową rolę w procesach anabolicznych, zachodzących po spożyciu białek. Aminokwasy, często nazywane elementami budulcowymi białek, są związkami, które pełnią w organizmie wiele kluczowych funkcji. Są potrzebne do ważnych procesów, takich jak budowanie białek i synteza hormonów i neuroprzekaźników. Niektóre mogą być również przyjmowane w formie suplementu, aby w naturalny sposób poprawić wyniki sportowe lub poprawić nastrój.

• Fenyloalanina: fenyloalanina jest prekursorem neuroprzekaźników tyrozyny , dopaminy , adrenaliny i noradrenaliny. Odgrywa integralną rolę w strukturze i funkcji białek i enzymów oraz w produkcji innych aminokwasów.

• Walina: Walina jest jednym z trzech aminokwasów rozgałęzionych, co oznacza, że ​​ma łańcuch rozgałęziony z jednej strony struktury molekularnej. Walina pomaga stymulować wzrost

i regenerację mięśni oraz bierze udział w wytwarzaniu energii.

• Treonina: Treonina jest zasadniczą częścią białek strukturalnych, takich jak kolagen i elastyna, które są ważnymi składnikami skóry i tkanki łącznej. Odgrywa także rolę w metabolizmie tłuszczów i funkcji immunologicznej.

• Tryptofan: Chociaż często wiąże się z wywoływaniem senności, tryptofan ma wiele innych funkcji. Jest potrzebny do utrzymania właściwej równowagi azotowej i jest prekursorem serotoniny, neuroprzekaźnika, który reguluje apetyt, sen i nastrój.

• Metionina: Metionina odgrywa ważną rolę w metabolizmie i detoksykacji. Jest także niezbędny do wzrostu tkanek i wchłaniania cynku i selenu, minerałów, które są niezbędne dla zdrowia.

• Leucyna: Podobnie jak walina, leucyna jest aminokwasem rozgałęzionym, który ma kluczowe znaczenie dla syntezy białek i naprawy mięśni. Pomaga również regulować poziom cukru we krwi, stymuluje gojenie się ran i wytwarza hormony wzrostu.

• Izoleucyna: ostatni z trzech aminokwasów rozgałęzionych, izoleucyna bierze udział w metabolizmie mięśni i jest silnie skoncentrowana w tkance mięśniowej. Jest to również ważne dla funkcji odpornościowej, produkcji hemoglobiny i regulacji energii.

• Lizyna: Lizyna odgrywa ważną rolę w syntezie białek, produkcji hormonów i enzymów oraz wchłanianiu wapnia. Jest to również ważne dla produkcji energii, funkcji odpornościowej oraz produkcji kolagenu i elastyny.

• Histydyna: Histydyna jest stosowana do produkcji histaminy, neuroprzekaźnika, który jest niezbędny do odpowiedzi immunologicznej, trawienia, funkcji seksualnych i cykli snu i czuwania. Ma to kluczowe znaczenie dla utrzymania osłonki mielinowej, bariery ochronnej otaczającej komórki nerwowe.

Aminokwasy endogenne

Aminokwasy endogenne możemy syntezować samodzielnie. Obecność tych aminokwasów
w pożywieniu jest wskazana ale niekonieczna. Badania pokazały, iż nie mają one dużego wpływu na anabolizm mięśniowy po dostarczeniu organizmowi białek. Aminokwasy te możemy nazwać „egzotycznymi”

• Alanina – uczestniczy w procesach, które pozwalają przekształcić glukozę w energię wykorzystywaną przez komórki organizmu.

• Kwas asparaginowy –  wzmacnia układ odpornościowy, uczestniczy w usuwaniu amoniaku z organizmu. Jest niezbędny do funkcjonowania mózgu i układu nerwowego.

• Asparagina – niezbędna w syntezie glikoprotein. Zwiększa odporność na zmęczenie i poprawia funkcjonowanie wątroby.

• Kwas glutaminowy – niezbędny do funkcjonowania układu nerwowego, pobudza mózg, zmniejsza zmęczenie, wchodzi w skład glutationu.

• Seryna – Bierze udział w hydrolizie wiązań peptydowych, czyli w trawieniu białka. Niski poziom seryny odpowiada za syndrom chronicznego zmęczenia i fibromialgię.

• Glutamina – może pozytywnie wpływać na pamięć i koncentrację. W mózgu jest przekształcana w kwas glutaminowy, który jest bardzo istotny dla prawidłowego funkcjonowania mózgu.

• Cysteina – jest bardzo niestabilna i prawie natychmiast przekształcana jest w cystynę. Jednak nie jest to problem, ponieważ kiedy organizm jej potrzebuje zostaje łatwo ponownie zmieniona w cysteinę. Pomaga zachować zdrową skórę, wspomaga detoksykację organizmu i bierze udział w produkcji kolagenu.

• Glicyna – odgrywa ważną rolę w zdrowym rozwoju mięśni i pomaga mięśniom w wykorzystaniu składników odżywczych.

• Prolina – stymuluje produkcję kolagenu w chrząstce, stawach i skórze oraz odgrywa ważną rolę w ich zdrowiu.

• Tyrozyna – poprawia metabolizm układu nerwowego, a także ma naturalny wpływ na poprawę nastroju.

• Arginina – niezbędna w syntezie tlenku azotu NO, który rozszerza naczynia krwionośne i zmniejsza ich lepkość.

Aminokwasy z białka

BCAA są to aminokwasy o budowie rozgałęzionej. Których nasz organizm nie jest
w stanie samoczynnie syntezować, dlatego też muszą być dostarczane z zewnątrz. U osób trenujących szczególnego znaczenia nabierają strukturalne oraz funkcjonalne aspekty białka. Związane jest to z budową masy mięśniowej i struktur tkanki łącznej, a także czynnością hormonów peptydowych, białek enzymatycznych, transportujących, odpornościowych i innych warunkujących homeostazę, w tym równowagę wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową organizmu. Aminokwasy o rozgałęzionych łańcuchach (izoleucyna, leucyna i walina) stanowią także materiał energetyczny dla pracujących mięśni. Podczas treningu organizm człowieka poddawany jest dużym obciążeniom fizycznym i psychicznym. Długie i wyczerpujące treningi zakłócają naturalną równowagę organizmu (homeostazę), prowadzą do pogorszenia wydolności oraz licznych zaburzeń w stanie zdrowia.

Większe zapotrzebowanie na białko u sportowców wynika z jego istotnej roli dla zapewnienia prawidłowego przebiegu nasilonych w warunkach intensywnego wysiłku fizycznego procesów metabolicznych. Istotny jest również wpływ białka na potencjał antyoksydacyjny organizmu, decydujący o możliwościach inaktywacji wolnych rodników, ważny ze względu na zjawisko nasilonego stresu oksydacyjnego w sporcie.

Osoby trenujące powinny mieć się na baczności !

Z 20 aminokwasów, jakie składają się na budulec molekularny białek, ludzki organizm jest
w stanie wyprodukować samodzielnie jedynie 12 i nazywamy je aminokwasami nie podstawowymi (endogennymi). Pozostałych 8 należy mu dostarczyć w postaci pożywienia czy też –
w razie wzmożonego zapotrzebowania – wspierającej suplementacji

(https://shop.biotechusa.pl/collections/aminokwasy)

i nazywamy je aminokwasami podstawowymi (egzogenne). Co ważne, prawie aż jedną czwartą składu aminokwasowego białek mięśniowych tworzą nie aminokwasy proste, ale rozgałęzione, nazywane BCAA  – informacja ta jest szczególnie istotna zwłaszcza w przypadku sportowców, dla których budowanie masy mięśniowej jest podstawą aktywności. Otóż to właśnie aminokwasy o łańcuchach rozgałęzionych są wykorzystywane jako źródło energii w czasie wzmożonego, długotrwałego wysiłku – od nich zależy równowaga naszego ustroju podczas trwania treningu, a także utrzymanie we krwi stałego poziomu glukozy. Ponadto BCAA przyspieszają regenerację organizmu po intensywnym wysiłku.

Zwiększamy masę dzięki BCAA

Aminokwasy pobierane są przez mięśnie szkieletowe w największym stopniu. To w mięśniach ulegają one rozpadowi na inne aminokwasy – przede wszystkim na glutaminę. Wysoki poziom aminokwasów w krwiobiegu jest dla organizmu jednoznaczny ze stanem wyczerpania się glikogenu mięśniowego
i wątrobowego, a także zaawansowanym katabolizmem mięśniowym. Jednocześnie stanowi silny sygnał dla ośrodkowego układu nerwowego o konieczności aktywacji procesów pozyskiwania energii zgromadzonej w tkance tłuszczowej. Podniesienie w krwiobiegu poziomu aminokwasów rozgałęzionych przed lub w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego będzie obniżało ryzyko wystąpienia katabolizmu białek mięśniowych. Podsumowując aminokwasy efektywnie działają antykatabolicznie pomagając w budowaniu czystej masy mięśniowej, przyczyniając się do uzyskania lepszych wyników podczas trenowania, wspomaga również w szybszą regenerację potreningową.

Dlaczego potrzebujemy aminokwasów?

Jeśli mamy niedobór aminokwasów, nie możemy odtworzyć naszych komórek. Jeśli brakuje tylko jednego niezbędnego aminokwasu, jest to natychmiast widoczne, np. zmęczenie, alergie lub przedwczesne starzenie się, problemy trawienne lub słabszy układ odpornościowy. Zwykle główną przyczyną jest niedożywienie lub dieta uboga w białko. Ponadto może być na przykład przyczyną stresu lub infekcji i jest powszechny w starszym wieku.

Tak więc aminokwas jest potrzebny każdej komórce w naszym ciele. Podczas naszego trawienia organizm rozkłada białka w diecie na aminokwasy, które są wchłaniane z przewodu pokarmowego
i wchodzą do komórek, aby odbudować białka, których potrzebuje organizm. Aminokwasy utrzymują skórę, więzadła, mięśnie, ścięgna, narządy wewnętrzne, gruczoły, włosy i paznokcie. Odgrywają również rolę w produkcji hormonów, neuroprzekaźników i enzymów. Ponadto odgrywają rolę źródła węglowodanów i lipidów.

Aleksandra Forysiak