Wzmocnienie stawów i poprawa stanu skóry, czyli jak działa kolagen

Kolagen to niezwykłe białko, które ma wiele zastosowań i cennych właściwości. Działa nie tylko na urodę, ale także może wspomóc pracę stawów. Co warto o nim wiedzieć? Jak działa?

Kolagen to białko naturalnie wytwarzane w organizmie, które jest również popularnym suplementem i składnikiem produktów kosmetycznych. Wśród korzyści z suplementacji kolagenu wymienia się głównie te odnoszące się do skóry, jak poprawa elastyczności i zmniejszenie liczby i głębokości zmarszczek, oraz do stawów – ma poprawiać ich funkcjonowanie i zwiększać ruchomość. Na rynku dostępny jest kolagen dla sportowców, który pozwala na szybką regenerację nadwyrężonych chrząstek stawowych. Czym jednak jest ten słynny kolagen i jakie wyróżniamy rodzaje?

Kolagen – czym właściwie jest

Jak już wspomnieliśmy kolagen to białko występujące naturalnie w organizmie, głównie we włosach, skórze, paznokciach, kościach i więzadłach. Kolagen w suplementach pochodzi głównie ze źródeł zwierzęcych, takich jak wołowina lub ryby, ale dostępny jest też kolagen wegański, który powstaje przy użyciu genetycznie zmodyfikowanych drożdży i bakterii. Nazwa pochodzi z języka greckiego, gdzie kolla oznacza klej, a gennan – produkować.

Głównym zadaniem kolagenu jest łączenie ze sobą komórek, dlatego stanowi ważny budulec większości narządów. Jest kluczowy dla skóry, ponieważ jest głównym składnikiem macierzy zewnątrzkomórkowej, dzięki któremu skóra jest elastyczna i wytrzymała. Ponadto kolagen bierze udział w procesie rozwoju narządów i regeneracji tkanek, a także pomaga kontrolować ciśnienie krwi i wspomaga oczyszczanie ścian tętnic z tłuszczu.

Z wiekiem obniża się zdolność organizmu do produkcji kolagenu i niestety tego procesu nie można zatrzymać. Przyjmuje się, że dochodzi do niego już w młodym wieku, tj. w okolicach 25. roku życia, dlatego nazywa się go „białkiem młodości”. Ponadto może dojść do zaburzeń w tworzeniu kolagenu, tak się dzieje np. w przypadku chorób autoimmunologicznych. Jego brak odbija się najczęściej w wyglądzie skóry – pojawiają się zmarszczki, rozstępy i cellulit. Brak kolagenu powoduje również zesztywnienie stawów, bóle kręgosłupa i kości, a także postępujące problemy z poruszaniem się. W miarę zmniejszania się ilości kolagenu w organizmie wzrasta również ryzyko rozwoju zwyrodnieniowych chorób stawów.

Rodzaje kolagenu

Wyróżnia się aż 29 rodzajów kolagenu występującego w tkankach człowieka. Różnią się między sobą budową i pełnioną funkcją. Głównie mówi się o dwóch typach kolagenu, ponieważ zostały najbardziej poznane i przebadane:

• kolagen typu 1 występuje w skórze i tkance podskórnej, ścięgnach, kościach, tętnicach i rogówce, a także w tkance tworzącej blizny,
• kolagen typu 2 występuje wyłącznie w chrząstce.

Jeśli zaś chodzi o rodzaje naturalnego kolagenu ze względu na źródło, wyróżniamy kolagen zwierzęcy (w tym rybi), hydrolizowany, liofilizowany, natywny, atelokolagen, mikrokolagen i kolagen roślinny. Jednym z najbardziej wartościowych jest naturalny kolagen rybi, zresztą opatentowany przez Polaków, który jest bardzo dobrze przyswajalny i zawiera dużą ilość aminokwasów.

Warto dodać, że kolagen jest tak samo cenny, jak kwas hialuronowy – oba naturalnie występują w ludzkim organizmie, działają na skórę i stawy, jednak różnią się między sobą. Wystarczy wspomnieć o tym, że kolagen odpowiada za elastyczność skóry, a kwas hialuronowy za nawilżenie. W przypadku stawów kwas pokrywa powierzchnię chrząstki stawowej i chroni ją przed nadmiernym obciążeniem oraz tarciem, a kolagen zwiększa ogólną odporność i rozciągliwość chrząstki.

Dowiedz się więcej: Czym jest dokładnie hydrolizowany kolagen?

Kolagen typu 1

Kolagen typu 1 jest najczęściej stosowany do wspomagania zdrowej skóry, włosów i paznokci. Został szeroko zbadany pod kątem choroby zwyrodnieniowej stawów i stanu zwanego twardziną. Większość kolagenu typu 1 w suplementach z kolagenem pochodzi od krów, ale może pochodzić z błon skorupek jaj, świń, ryb i innych źródeł.

Kolagen typu 2

Kolagen typu 2 (kolagen natywny) to białko, które jest częścią chrząstki, kości i innych tkanek zwierząt i ludzi. W większości przypadków kolagen typu 2 w suplementach pochodzi z kurczaka, czasem od krów. Stosuje się go chorobie zwyrodnieniowej stawów, a także w różnych rodzajach bólu stawów i mięśni. Jak działa kolagen? Jedna z teorii głosi, że ten rodzaj kolagenu powoduje wytwarzanie przez organizm substancji zwalczających ból i obrzęk, a inna, że dodatkowy kolagen może gromadzić się w chrząstce i stymulować tkanki do wytwarzania kolagenu, co prowadzi do zmniejszenia stanu zapalnego, lepszego wsparcia stawów i zmniejszenia bólu.

Kolagen na stawy – dlaczego warto?

Badania wskazują, że suplementacja kolagenu zmniejsza stan zapalny i stymuluje syntezę kolagenu w organizmie. Może to pomóc w łagodzeniu bólu wśród osób z chorobami stawów, takimi jak choroba zwyrodnieniowa stawów. W jednym badaniu 73 sportowców spożywało 10 gramów kolagenu dziennie przez 24 tygodnie. Wynik? Znaczne zmniejszenie bólu stawów podczas chodzenia i odpoczynku, w porównaniu z grupą kontrolną.

Inne badanie wzięło pod lupę mniejszą dawkę – 2 gramy kolagenu dziennie przez 70 dni przełożyło się na znaczną redukcję bólu stawów, ponadto uczestnicy badania byli w stanie lepiej angażować się w aktywność fizyczną niż osoby, które nie przyjmowały kolagenu.

Kolagen a stan skóry – co warto wiedzieć?

Kolagen jest głównym składnikiem skóry i odgrywa ważną rolę w jej wzmacnianiu, korzystnie wpływa też na elastyczność i nawilżenie. Wraz z wiekiem organizm wytwarza mniej kolagenu, co prowadzi do wysuszenia skóry i powstawania zmarszczek. Warto go suplementować, bo badania wykazują, że może to pomóc spowolnić proces starzenia się skóry.

Przywołajmy dwa badania. W jednym kobiety przyjmowały suplement zawierający 2,5-5 gramów kolagenu przez 8 tygodni i odnotowały widocznie zmniejszoną suchość skóry przy jednoczesnym wzroście jej elastyczności. Drugie badanie wykorzystało kolagen do picia, tj. uczestniczki piły przez 12 tygodni napój zmieszany z suplementem kolagenowym i tutaj również doświadczyły zwiększonego nawilżenia skóry i zmniejszenia głębokości zmarszczek w porównaniu z grupą kontrolną.

Warto dodać, że badacze sądzą, że kolagen z suplementów może promować produkcję innych białek, które pomagają budować strukturę skóry, w tym elastyny i fibryliny. Dodatkowo są wskazania, że kolagen może zapobiegać trądzikowi i innym chorobom skóry, ale brak jest tutaj konkretnych badań naukowych.

Suplementy z kolagenem – na to zwróć uwagę

Kolagen możesz dostarczać wraz z pożywieniem. Jego dzienna dawka powinna wynosić około 5000 mg, niestety najczęściej produkty zawierają go zbyt mało, w rezultacie zapewniasz organizmowi tylko jego niewielką ilość. Wspomóc może tutaj suplementacja, zwłaszcza że w wielu badaniach wykazano, że przyjmowanie suplementów z kolagenem zmniejsza stan zapalny i stymuluje syntezę tego białka w organizmie. To z kolei może pomóc w łagodzeniu bólu u osób ze zwyrodnieniami kości i stawów, a także przyspieszyć procesy regeneracyjne wśród sportowców. 

Kolagen dla sportowców może występować w postaci maści na stawy, jako kolagen do picia, w saszetkach lub w tabletkach.

Nie jesteś przekonany do suplementów? Tu masz argumenty za: Dlaczego warto brać suplementy?

Jaki jest najlepszy kolagen na stawy? Na to pytanie, w odniesieniu do produktów dostępnych na rynku, nie ma jednoznacznej odpowiedzi. W sklepach znajdziesz kolorowe żelki, tabletki, kolagen w proszku na stawy gotowy do rozpuszczenia w koktajlu, kolagen do picia w formie napoju czy nawet kropelki z kolagenem o różnych smakach. Zwróć przede wszystkim na źródło pochodzenia kolagenu – tutaj warto wybrać kolagen rybi, ponieważ jest on najbardziej zbliżony budową do ludzkiego – oraz na sposób dawkowania i zawartość kolagenu, ponieważ badania sugerują, że suplementację kolagenu na stawy powinno się zacząć od dziennej dawki 8-12 gramów. Ważne jest również oznaczenie – czysty kolagen to ten oznaczony literą A, ma największą ilość substancji czynnych oraz najwyższą jakość. Dobrze, aby w kapsułkach, tabletkach czy w kolagenie w napoju znajdowały się dodatkowo witamina C, kwas hialuronowy i glukozamina, które wspomagają wchłanianie kolagenu i niwelują działanie wolnych rodników.

Osoby mniej aktywne fizyczne mogą sięgnąć po naturalny kolagen na stawy w celu łagodzenia ich bólu czy wzmocnienia lub produkt zawierający kolagen i kwas hialuronowy, aby wesprzeć też piękno skóry. Przykładem jest tutaj Hyaluronic & Collagen BioTechUSA w kapsułkach przeznaczony dla kobiet i mężczyzn (zawiera 60 mg kwasu hialuronowego i 280 mg kolagenu hydrolizowanego).

W przypadku kolagenu dla sportowców mówimy jednak o bardziej profesjonalnych produktach, zwłaszcza że dobrej jakości suplement może się przysłużyć wynikom treningowym. Poświadcza to jedno z badań, w którym wykazano, że przyjmowanie kolagenu w połączeniu z treningiem oporowym wpłynęło na poprawę składu ciała poprzez zwiększenie beztłuszczowej masy ciała, siły mięśni i utraty tkanki tłuszczowej. Tutaj dobrze sięgnąć po np. Collagen BioTechUSA w proszku, czyli suplement diety z kolagenem (13 g), kwasem hialuronowym, witaminą C i witaminą E.

Kolagen możesz uzupełniać odpowiednią dietą. Pytanie, co jeść na wzmocnienie kości i stawów. Przede wszystkim należy zadbać o witaminę C, która jest niezbędna w procesie syntezy kolagenu i sprawia, że jego produkcja przebiega prawidłowo. Kolagen naturalny występuje też w wielu produktach – najczęściej wskazuje się tu żelatynę, która zawiera praktycznie czysty kolagen. Cennymi aminokwasami są prolina i glicyna, które organizm wykorzystuje przy produkcji kolagenu – znajdziesz je w białkach jajek, grzybach, drobiu czy właśnie żelatynie.

Podsumowując, kolagen jest bardzo ważnym białkiem w ludzkim ciele, stanowi aż 80% naszej skóry. Na rynku znajdziesz go głównie jako preparat na stawy, ale też pojawia się w rozmaitych suplementach, a nawet balsamach do ciała czy szamponach. Zadaniem suplementu z kolagenem jest poprawa i utrzymania zdrowia skóry i stawów, ale przynosi też inne korzyści, m.in. wspiera funkcjonowanie przewodu pokarmowego czy układu krwionośnego. To wszystko przemawia za tym, aby dołączyć go do swojej diety, zwłaszcza jak jesteś osobą aktywną i po 30. roku życia.