Skurcze mięsni –podstępny wróg sportowca

Skurcz mięśni – właściwie co to takiego?

Skurcze mięśni są jedną z najpowszechniejszych dolegliwości. Zjawisko skurczów mięśni, które jest wyjątkowo nieprzyjemne podczas spoczynku, nie mówiąc już o pojawieniu się go w trakcie wysiłku, jest bardzo znane osobą trenującym. Szczególnie skarżą się sportowcy uprawiający dyscypliny wytrzymałościowe, szczególnie maratończycy i triathloniści. Paradoksalnie, mimo swej powierzchowności zjawisko skurczów rzadko staje się przedmiotem analiz, co w konsekwencji jest mało poznane przez naukę. Lekarze nie są w stanie wskazać konkretnych powodów jego występowania, co wynika zapewne z różnorodności potencjalnych przyczyn. Więc jeśli nie znamy przyczyn trudno znaleźć i mówić o odpowiednich rozwiązaniach.

Teorie są różne – od przegrzania organizmu, poprzez odwodnienie i utratę elektrolitów, do zmęczenia mięśni, niewystarczającego przygotowania i braku nawyku rozciągania mięśni przed wysiłkiem. Najnowsze teorie skupiają się na współdziałaniu nerwów i mięśni. Skurcze mięśni to nic innego jak zmniejszenie długości lub zwiększenie ich napięcia. Są one wynikiem impulsów płynących z ośrodków nerwowych do włókien mięśniowych. Skurcze mogą być izometryczne, kiedy wzrastają napięcia mięśni, a nie zmieniają się ich długości albo izotoniczne, w których mięśnie ulegają skróceniu bez zmiany napięcia.

Dzięki zsynchronizowanym skurczom różnych grup mięśni szkieletowych możliwe jest poruszanie się.  Skurcze mięśni to ich prawidłowa, fizjologiczna czynność. Mimowolny, zbyt mocny skurcz mięśnia, często wywołujący ból, nazywany jest natomiast kurczem. Kurcze mięśni mogą dotyczyć zarówno mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych, jak i mięśni gładkich, które wchodzą w skład ścian narządów wewnętrznych i naczyń krwionośnych.

Skurcze, a kreatyna

Kreatyna jako suplement diety często przyjmowany podczas okresu przybierania na masie czy też budowania siły często postrzegana jest jako czynnik powstawania skurczów. Jednak podczas badań na amerykańskich zawodnikach futbolu zaobserwowano zupełnie odwrotny efekt. Zawodnicy, trenujący w wysokich temperaturach na skurcze skarżyło się 47 %, którzy nie przyjmowali kreatyny, natomiast w grupie osób przyjmujących kreatynę było to zaledwie 27 % zawodników. Ze względu na specyfikę dyscypliny jest to bardzo interesujące ponieważ zawodnicy są bardzo dobrze ubrani, co sprzyja odwodnieniu organizmu w wysokiej temperaturze pracy.

Czy odwodnienie wpływa jednak na powstawanie skurczów?

W tym przypadku teoria goni teorię. Jedna z nich mówi, że przyczyną skurczów mięśni są pot i odwodnienie. Brzmi następująco: Podczas maratonu lub innych dyscyplin wytrzymałościowych temperatura ciała wzrasta, ponieważ mięśnie pracują bez przerwy. Aby ją obniżyć, organizm wytwarza pot, co powoduje utratę płynów i elektrolitów. To z kolei zmniejsza objętość krwi i zwiększa tempo pracy serca. Procesy te zmniejszają zdolność organizmu do odprowadzania nadmiaru ciepła, co przyspiesza zmęczenie i daje się we znaki mięśniom. Skutek – ich skurcze. Postanowiono wykonać badania, które wykonał Jung.

Podczas badań młodzi mężczyźni wykonywali ćwiczenia na mięśnie łydek w wysokiej temperaturze aż do wystąpienia skurczów. W grupie, która przyjmowała napój pozwoliło wykonywać dwukrotnie dłuższą prace w porównaniu z grupą kontrolną. Niestety badanie pokazało jednak, iż 69% badanych cierpiało na skurcze pomimo nawodnienia, a w drugiej grupie było to tylko 46%. Wniosek jest jeden, że brak odpowiedniego nawodnienia i elektrolitów nie jest więc bezpośrednią przyczyną powstawania skurczów. Jednak należy pamiętać o wydłużonym czasie wysiłku za sprawą napojów energetycznych obrazuje, że brak odpowiedniego nawodnianie może przyczynić się do ich powstawania.

Skurcze mięśni – sposoby na bolesne kurcze

Pomimo wątpliwości dotyczących przyczyn powstawania skurczów, specjaliści zgadzają się, że istnieje kilka sposobów na zredukowanie ryzyka pojawienia się bólu. Kiedy już wystąpią bolesne skurcze mięśni, bardzo łatwo możemy sobie z nimi poradzić. Najskuteczniejsze w łagodzeniu kurczów jest wykonanie masażu lub rozcieranie bolącego miejsca.  Pomaga również ciepły prysznic. Innym skutecznym sposobem jest maksymalne rozciągnięcie mięśnia, chociaż jest to znacznie utrudnione przez silny ból.

Leki przeciwbólowe nie wpływają na złagodzenie dolegliwości. Jeśli takie bolesne skurcze mięśni często się powtarzają lub trwają dłuższy okres czasu, niekiedy stosuje się leki rozluźniające mięśnie lub łagodne środki uspokajające. Również bardzo ważne jest przygotowanie się dobrze do każdego startu, jeśli już masz zamiar brać udział w zawodach. Jest to szczególnie ważne w przypadku maratończyków. Kiedy w dniu wyścigu biegniesz szybciej lub na dłuższym dystansie niż podczas treningów, po prostu przeciążasz mięśnie, co powoduje, że stają się bardziej podatne na skurcze.