Zrozumieć motywację

Okres zimowy jest bardzo trudnym okresem dla osób trenujących, trzeba jednak pamiętać, że kalendarz nie oszukuje i wielkimi krokami zbliża się wiosna! Wszyscy zaczynamy się budzić
z „zimowego snu”, który towarzyszy nam od listopada – to właśnie wtedy statystycznie najwięcej osób zaprzestaje swojej aktywności fizycznej. Wiele osób próbuje utrzymać ją przez okres zimowy, niestety w większości przypadków to się nie udaje. Pytanie brzmi, dlaczego? Odpowiedź jest prosta –  brakuje nam motywacji! Tylko konkretny cel i motywacja do jego osiągnięcia pozwolą nam utrzymać, przynajmniej w minimalnym stopniu, aktywność fizyczną w tym trudnym czasie i nie pozwolą zaniechać treningów na dobre.

Motywacja, mówiąc naukowo, to procesy psychologiczne i fizjologiczne określające podłoże naszych zachowań, których celem jest ukierunkowanie nas na osiągnięcie wcześniej określonych celów. Możemy podzielić ją na zewnętrzną i wewnętrzną.

Każdy z nas wie, że niektórych czynności zabieramy się z entuzjazmem, a ich wykonywanie sprawia nam przyjemność, i właśnie w takich sytuacjach mamy do czynienia z motywacją wewnętrzną.  Natomiast są również sprawy i zajęcia, za które z własnej woli raczej byśmy się nie zabrali, i tu właśnie mówimy o motywacji zewnętrznej.

Źródłem motywacji zewnętrznej może być trener, przyjaciel czy też filmiki motywujące, które możesz obejrzeć na Youtube, czy ilość polubień na Facebooku. Można powiedzieć, że wówczas trening będzie zadaniem, realizowanym przez nas i pod „przymusem zewnętrznym”.

Osoby opierające swoje działania tylko na tego rodzaju motywacji zazwyczaj nie osiągają zbyt dobrych rezultatów. Motywacja zewnętrza jest obecna na każdym kroku w naszym codziennym życiu. Jej przykładem jest system ocen w szkole, kodeks karny, jak również osoby z naszego otoczenia, do których często się porównujemy. Czasami do ćwiczeń zmusza nas również nas stan zdrowia, na przykład nadwaga. Motywacja zewnętrzna doskonała na początek, jako „starter” – zamiast czekać, zacznij działać i zrozum jak ważne są dla ciebie trenowanie i odpowiednie nawyki żywieniowe, jak bardzo dobry wpływ mają na twoje życie i samopoczucie i nigdy nie traktuj ich jako zło konieczne.

Motywację wewnętrzna, która nie narzuca nam „określonego porządku”, któremu musimy się podporządkować możemy rozumieć jako coś, co pobudza nas do działania i pozwala w tym działaniu wytrwać przez długi czas. Dobrze gdy ta siła napędowa wypływa z naszego wnętrza, a my jesteśmy świadomi jej dobrych rezultatów.

Motywacja ta będzie wynikała na ogół z naszych własnych doświadczeń i przekonań, a także wartości jakie reprezentujemy. Treningi czy aktywność, którą będziemy podejmować w oparciu o motywację wewnętrzną będą wynikały z naszych osobistych zainteresowań oraz indywidualnych potrzeb rozwoju. To właśnie dzięki temu będziemy odczuwać przyjemność i zadowolenie z wykonywania swoich działań: ciężkie treningi, dbanie o jadłospis, czy przygotowywanie samodzielnie posiłków. Efekty szybko staną się źródłem zadowolenia– ciężki, porządnie wykonany trening oraz związany
z nim trud i wyrzeczenia, nie tylko będą nas pozytywnie ‘męczyć’, a wręcz przeciwnie- będą sprawiać nam przyjemność.

Co tak naprawdę ma wpływ na naszą motywację?

Ciekawość i wyzwanie jest kolejnym czynnikiem, który pozwala na zwiększenie naszego  zaangażowania. Wyjdź poza strefę swojego komfortu, wypróbuj nowy sprzęt lub techniki treningowe, bądź ciekawy nowych rzeczy, również smaków w kuchni, sprawdzaj nieznane ci dotąd przepisy.

Pozytywnie wpływającymi na motywację czynnikami są uznanie, pochwała i poczucie zadowolenia- to właśnie gdy usłyszymy od kogoś  wyrazy uznania, pochwałę za to co robimy, spowoduje wzrost naszej wewnętrznej motywacji do kontynuowania tego co robimy. Należy jednak uważać, ponieważ zbyt częste pochwały tracą na sile, a efekt może być odwrotny od zamierzonego. Jeśli prowadzisz notatki, widząc swój progres w ilości ciężarów czy powtórzeń danego ćwiczenia – sam dla siebie będziesz motywacją.

Porównując motywację zewnętrzną i wewnętrzną wyraźnie można stwierdzić, iż ta druga jest ważniejsza. Najbardziej skuteczne jest jednak ich połączenie, a dokładniej mówiąc umiejętne stymulowanie motywacji wewnętrznej z odpowiednio realizowaną funkcją informującą motywacji zewnętrznej. Jeśli zaczniemy od prawidłowej motywacji zewnętrznej zwykle po krótkim okresie pojawi się zaangażowanie i wewnętrzna motywacja do kontynuowania naszej aktywności. Natomiast, gdy zaangażowanie nie pojawi się od razu- nie odpuszczaj! Wyznaczaj sobie małe cele treningowe oraz nagrodę za osiągnięcie każdego z nich i nie poddawaj się. A na końcu pojawi się nagroda, która ukoronuje t-wój wysiłek w dążeniu do celu.

Adrian Stanislawski